Blijkbaar was de verkiezingsuitslag voor velen een verrassing. De AVP had duidelijk gerekend op een grotere meerderheid. Achteraf erkende zij dat hun afhandeling van het ‘probleem PC’ haar meer parten had gespeeld dan verwacht. Ook de MEP had op meer stemmen gerekend. De grote aandacht die zij besteedde aan vermoedelijke corruptiepraktijken binnen de regeringspartij leverde echter onvoldoende op. En ook nieuwkomer POR had zich vooraf een grotere winst toebedeeld, zeker gezien de stevige campagne investeringen. Alle drie de kopstukken incasseerden hevige verliezen vergeleken met hun voorgaande optredens binnen hun voormalige partij. De enige echte winnaar was de ReD, die ondanks een beperkte lijst en minimale campagnefondsen de POR op de hielen volgde terwijl de lijsttrekker de grootste vooruitgang boekte qua stemmen en daarmee op de derde plaats eindigde. Maar ook Raiz, die ondanks een zeer beperkte voorbereidingstijd en middelen en eveneens een zeer onvolledige lijst net niet het benodigde aantal stemmen haalde voor een zetel, trok de aandacht.

Wat betekent dit allemaal? Het lijkt erop dat de meeste Arubaanse kiezers het hebben gehad met de ‘oude garde’. Praktisch alle ‘ervaren politici’ hebben qua behaalde stemmen behoorlijk in moeten leveren vergeleken met vorige verkiezingen. Bestuurservaring blijkt niet zozeer een voordeel, maar veeleer een nadeel te zijn geweest om stemmen te trekken.

Hoe zou dit komen? Ongetwijfeld heeft de grote aandacht die de laatste maanden is besteed aan mogelijke corruptieve praktijken binnen de regeringspartij een grote rol gespeeld. De langdurige opsluiting van een minister met enige medewerkers maakte duidelijk dat hier geen sprake was van ‘zomaar een onderzoek’. De vele toespelingen op andere mogelijke valsspelers binnen de regering werkte mee aan een vergroting van het wantrouwen. Maar ook het vrijkomen van belastende documentatie over minder frisse praktijken bij de financiering van de verkiezingscampagne van de regeringspartij bracht de nodige verontwaardiging te weeg. Dat de verkiezingsuitslag onder deze omstandigheden toch nog als een verrassing aankwam bij die partij geeft alleen maar aan dat zij zich onaantastbaar waande en haar voeling met de gemeenschap verloren had.

Het verlies van stemmen voor de ‘oude garde’ geeft mogelijk aan dat kiezers zich steeds meer afkeren van de traditionele wijze van politiek bedrijven. Dat zij hun hoop meer stellen in nieuwelingen die zich van de ‘oude manier van politiek bedrijven’ afkeren en daarentegen oproepen tot deugdelijk bestuur. Dat betekent alleen maar grote winst voor Aruba. Zeker op een moment dat Aruba het zich niet meer kan veroorloven op die ‘oude manier’ door te gaan.

Het is een goede zaak dat de AVP zo realistisch is dat zij direct afziet van formatiepogingen voor een kabinet waar zij deel van uitmaakt. Zowel de MEP als de POR hebben duidelijk aangegeven dat samenwerking met de AVP voor hen uit den boze is. Dat betekent dat momenteel een coalitie van de MEP met de POR en mogelijk de ReD de meeste kans maakt. Daarbij moeten deze partijen zich er wel voor wapenen niet toe te geven aan de geruchtenmachine die de betrokken partijen allerlei snode plannen toedicht. Mogelijke regeringen zouden dan al gauw de voorbeelden van onze zustereilanden volgen.

Het is voor Aruba echter te hopen dat deze complottheorieën alle gelogenstraft worden. De nood is te hoog om daar een loopje mee te nemen. Het moet namelijk niemand verbazen dat het onmogelijk zal blijken een begroting voor 2018 in te dienen met een surplus zoals wettelijk is vastgelegd. De AVP kan dan meteen beginnen met een frontale aanval op de nieuwe coalitie dat die niet op haar taak berekend is. De coalitie daarentegen ziet zich geplaatst voor een praktisch bankroet eiland met nauwelijks mogelijkheden voor leuke verrassingen voor de burgerij.

Integendeel: zij zal zich de komende jaren moeten richten op een grote schoonmaak van alles wat in de decennia daarvoor is scheefgegroeid. Alleen zo komen langzamerhand de grote hoeveelheden geld vrij die nu nog besteed worden om alle wantoestanden als gevolg van ondeugdelijk bestuur te financieren. Dit vereist de nodige politieke durf en discipline. Het is dan ook te hopen dat de politieke partijen die deugdelijk bestuur zo prominent in hun programma hebben staan dit ook inderdaad in de praktijk brengen ongeacht de offers die dit ongetwijfeld zal vragen. Voor politieke spelletjes is hier geen plaats meer. Wel voor staatsman(vrouw)schap! Zo niet, dan zou een zakenkabinet de enige oplossing voor Aruba blijken te zijn.