Over ruim 7 maanden vinden voor de 10e keer verkiezingen plaats sinds Status Aparte. Momenteel is normaalgesproken de periode waarin politieke partijen jagen op populaire, stemmentrekkende kandidaten. Die onderhandelen op hun beurt over hun plaatsing op de lijst en/of een ministerfunctie. De gevolgen van de covid-pandemie zorgen er hopelijk voor dat het carnavaleske gehalte van de verkiezingen dit jaar minimaal is met meer aandacht voor de realiteit. Die stelt namelijk steeds zwaardere eisen aan ‘de politiek’. Die zal met weemoed denken aan ‘die goede oude tijd’.

Vaarwel ‘goede’ oude tijd

De afwisselend regerende partijen voelden zich decennialang gesteund door blindelingse massale verkiezingssteun die hun doen en laten zogenaamd een legitieme basis gaven. Zij waanden zich heer en meester van ons land en ‘beheerden’ diens middelen als ware het persoonlijk eigendom waar zij naar goeddunken over beschikten. Baantjes, terreinen en projecten vonden hun weg naar een klein kliekje familie en partijgetrouwen. Het grootste deel van de Arubaanse gemeenschap had het nakijken.

Nu nieuwe baantjes niet meer vergeven kunnen worden, oude deels verloren gaan en de overigen moeten inleveren, terreinen nauwelijks voorhanden zijn en projecten blijven liggen, gaat de jacht op privileges hopelijk voorbij. De aantrekkingskracht van politieke partijen als mogelijke loterij die de wensen van veeleisende kiezers vervult gaat daarmee over. Die partijen worden nu geconfronteerd met de gevolgen van hun daden die in korte tijd ongedaan moeten worden gemaakt om het Land en haar bevolking kans op herstel te geven.

Keiharde realiteit

Volgens de meest recente cijfers van Directie Financiën is de financiële situatie verre van rooskleurig:

JAAR Ink. Afl milj. Uitg. Afl milj. Tekort Afl milj. BBP Afl. milj. Schuld Aruba Afl + % BBP
2019 1.474,1 1.479,6 5,6 6013 4,3 miljard = 71,8% bbp
2020 1.083,6 1.912,0 828,4 4049 5,1 miljard  = 127,1% bbp
2021 1.038,6 1.916,2 877,6 4277 6    miljard  = 140,8 % bbp

Hierbij zijn de PPP-schulden van in totaal bijna Afl. 1 miljard, die ons de komende 2 decennia jaarlijks Afl. 80 miljoen kost, niet bij inbegrepen!

Met dergelijke tekorten, schulden en voorlopig sterk ontoereikende inkomsten kan de regering niet anders dan noodgedwongen ‘oude’ aanbevelingen voor kostenverlaging uitvoeren. Vooral op het gebied van personeel, als grootste kostenpost. Nòg langer weigeren is een groot obstakel voor herstel. Jammer genoeg hebben onze regeringen zich nooit beziggehouden met de vraag een sociaal vangnet op te zetten. Dit is noodzakelijk om de arbeidsmarkt te flexibiliseren, dat vaak als voorwaarde wordt genoemd om de economie weerbaarder te maken. En zo zijn er nog zoveel andere zaken die regeringen hebben nagelaten om de situatie te verbeteren, maar die nu urgent zijn om daadwerkelijk uit te voeren. Het is echter de vraag of politieke partijen de benodigde kennis, moed en draagvlak hebben om al die noodzakelijke hervormingen, die zij jarenlang hebben genegeerd/tegengehouden, nu wèl te realiseren.

Alternatief

Niet voor niets pleiten steeds meer mensen voor een zakenkabinet. Dat zou ‘zonder aanziens des persoon’ maatregelen kunnen nemen die nodig zijn om ons Land weer op de rails te krijgen. Reeds eerder ondernam de MEP een dergelijk initiatief. Dat liep echter schipbreuk na de verklaring van de toenmalige leider dat “het zakenkabinet orde op zaken moest stellen, waarna ‘de politiek’ het weer over zou nemen”. Daar werd vriendelijk voor bedankt. De situatie is nu echter vele malen erger en dus is de noodzaak om ‘orde op zaken te stellen’ en de sociale partners daar actief bij te betrekken, veel groter.

Hopelijk maakt het derde ‘Integriteitsperceptieonderzoek’ van de CBA de politieke partijen duidelijk dat zij in hoge mate worden gewantrouwd door ‘het publiek’. Dat is een slechte basis om op te werken. Het is daarom onvermijdelijk dat er een publieke discussie op gang komt over een nieuw politiek bestel dat politieke patronage uitbant en meer garanties biedt voor integer bestuur, een beter functioneren van het systeem van checks & balances en burgerparticipatie. Dàt geeft de burgers weer het zo nodige vertrouwen en de moed om bij te dragen aan duurzaam herstel!