Meteen werd door een deel van de Arubaanse gemeenschap met de vinger gewezen naar een volgend mogelijke ‘slachtoffer’ voor onderzoek. Al jaren heerst de nodige twijfel over de gang van zaken op het gebied van terreinuitgifte en verblijfsvergunningen. Maar ook andere collega-ministers en zelfs het hele kabinet worden gezien als ‘van hetzelfde laken een pak’. Dit beeld wordt versterkt door uitlatingen van o.m. de politieke aartsrivaal die het hele kabinet als corrupt aanmerkt. Een kwestie van ‘ons kent ons’?
Voor velen was de klaarblijkelijke omslag van het OM erg verfrissend. Na de onverkwikkelijke rechtszaken en de vele conflicten die plaats vonden naar aanleiding van de aanklacht door de Comision di Berdad in 2002, stelde het OM zich op het standpunt dat zij zich liever niet meer in zou laten met zaken waarbij politieke kopstukken betrokken waren. De politieke hetzes die indertijd werden gevoerd hadden ook het OM niet onberoerd gelaten. Dit standpunt betekende wel dat politici feitelijk onaantastbaar werden. Het leek er zo op dat het OM een oog toekneep voor ‘overheidscorruptie’.
Vanwaar de ‘kentering’? Heeft dit te maken met de wereldwijde keiharde aanpak van corruptie waarbij politieke kopstukken niet meer gespaard worden? Het gaat daarbij allang niet meer alleen om onderzoek van ‘foute’ ambtenaartjes die deals hebben gesloten met leveranciers. Zelfs (voormalige) presidenten worden nu zonder onderscheid des persoons aan de schandpaal genageld en, waar nodig, afgezet en vervolgd. Braziliaanse en Zuid-Koreaanse (ex-)presidenten zijn daarvan de meest recente voorbeelden.
Of is dit allemaal het gevolg van de nieuwe houding van de Koninkrijksregering die (de gevolgen van) structureel ondeugdelijk bestuur en corruptie op de eilanden meer dan zat is en eindelijk inhoud begint te geven aan haar waarborgfunctie met betrekking tot deugdelijk bestuur? Dat regeringen van de Koninkrijkspartners in de West het niet zo nauw namen/nemen met integriteit is ook in Nederland al decennialang bekend. Niet voor niets benoemde een belangrijke Nederlandse politicus reeds in de jaren ’90 onze eilanden ongestraft als rovershol.
Of, nog veel belangrijker, is er sprake van een ‘recalcitrantere’ houding van Arubaanse burgers zelf die het chronisch gesjoemel van politici spuugzat zijn en daar eindelijk tegen in het geweer komen? De media-revolutie waarbij informatie steeds makkelijker met grote groepen mensen wordt gedeeld zal hierbij ongetwijfeld een stimulerende rol hebben gespeeld. Dat daar ook serieuze en/of gegronde beschuldigingen worden geuit blijkt uit het feit dat informatie via Facebook mede aanleiding is geweest voor het huidig onderzoek naar de handel en wandel van de minister van Arbeid, Sociale Zaken en Jeugd.
De vraag is of het hier een uitzonderingsgeval betreft binnen een verder integer kabinet. Zoals waarschijnlijk bekend hoor ik niet tot het groepje mensen dat daar blindelings in gelooft. Reeds ruim 2 decennia geleden beschreef ik in verschillende artikelen hoe naar mijn stellige overtuiging het ministerschap een kwestie is van ‘business’ waarbij de handtekening van de minister voor het toekennen van vergunningen, terreinen, enz. een prijs heeft. Hoe groter het project of het belang, hoe hoger de prijs. Een kwestie van commissie, zoals dat bijna overal ter wereld plaats vindt.
De enorme schade die corruptie door bestuurders heeft toegebracht aan gemeenschappen overal ter wereld heeft er toe geleid dat burgers ‘wakker werden’, begonnen te ageren en misbruik door het bestuur blootlegden. Daarbij werd duidelijk dat bestuurders wegens grootschalige zelfverrijking (waarbij het in grote landen weleens om miljarden ging!) de ontwikkeling van hun gemeenschap stagneerden, armoede veroorzaakten of het land zelfs aan de rand van de afgrond brachten. En dat alles in naam van ‘dienstbaarheid voor het algemeen belang’.
Niet voor niets bestaat inmiddels bijna overal ter wereld enorme aversie tegen ‘de politiek’ en is het wantrouwen jegens politici diepgeworteld. En overal waren/zijn de symptomen hetzelfde: bestuurlijk financieel wanbeheer en de opbouw van nationale schulden tot onbetaalbare proporties. Wat er met het geld is gedaan is niet af te lezen aan de ontwikkeling van de gemeenschap. Toch moet die wel steeds opdraaien voor de betaling van alle schulden inclusief rente!
Vormt Aruba een uitzondering op dit beeld? Welnee! Het is daarom van belang dat het lopende proces van ‘blootleggen’ doorgang vindt. Dat de Arubaanse gemeenschap inspiratie put uit de ontwikkelingen in andere landen ter wereld. Dat het Koninkrijk verder uitvoering geeft aan haar waarborgfunctie dat zo lang een loze belofte was. Maar vooral: dat Arubaanse burgers invulling geven aan hun eigen verantwoordelijkheid jegens Aruba, namelijk door verder te gaan met het gebruik van hun Facebook en andere mediamogelijkheden om misbruik door bestuurders en ambtenaren in welke vorm dan ook direct en publiekelijk aan de kaak te stellen.