In de gedachte van de Trias Politica hebben volksvertegenwoordigers inderdaad een uitermate belangrijke, zo niet de belangrijkste taak. Zij zijn het immers die op basis van prikkels uit de gemeenschap komen met voorstellen om die beter te laten functioneren. Het gaat er daarbij om de kwaliteit van het leven van zoveel mogelijk burgers gelijkmatig te verbeteren. De uitwerking van die voorstellen door bestuurders wordt door de vertegenwoordigers gecontroleerd op hun wetmatig- en doelmatigheid. Dit houdt o.m. in dat wordt nagegaan of bestuurders zich hebben gehouden aan de wettelijk geldende regels en een efficiënt gebruik van het beschikbare geld.
Volgenshet door de AVP geïnitieerde Rapport Calidad maakt de manier waarop het Arubaanse parlement functioneert die kritische rol wel heel moeilijk. Zolang parlementariërs van de regerende partij doorgeschoven kandidaten zijn die met slechts enkele stemmen hun ministers met juist veel voorkeurstemmen moeten controleren, valt er weinig positiefs te verwachten. De taken van dergelijke parlementariërs bestaanbijgevolg voornamelijk uit het applaudisseren op commando voor hun minister-opdrachtgevers, om hen tegen kritiek te beschermen en om hun (wan)daden te legaliseren. Dit is al decennialang de gedragscode bij elke partij die aan de macht is.
Zodoende heeft zich een stempelparlement ontwikkeld dat als hoogste controlerend orgaan kritiekloos de (wan)daden van haar opdrachtgevers (regering) zelfs achteraf goedkeurt. Het kost hen daarbij blijkbaar geen enkele moeite het algemeen belang op te offeren ten behoeve van het belang van hun ministers en de partij. Ook het beleid om niet te protesteren tegen de vele politieke benoemingen –decennialang het kwalijkste politieke euvel- is een ernstige tekortkoming. Deze praktijk betekent een inbreuk op het principe van gelijke behandeling van burgers met dramatische gevolgen voor de landskas. Ook in dit opzicht laten de volksvertegenwoordigers de gemeenschap in de steek.
Het disfunctioneren van het Parlement vanaf de Status Aparte is chronisch en strekt zich over alle traditionele politieke partijen uit. Zowel de Algemene Rekenkamer (ARA) als het Openbaar Ministerie hebben in eerdere gelegenheden aangegeven dat het disfunctioneren van dit belangrijkste controleorgaan hun inspanningen feitelijk teniet doet. Een voormalige president van de Algemene rekenkamer stelde zelfs “dat zij met lede ogen moeten zien, dat haar rapporten niet door de Staten worden behandeld. Gevolg is dat de geschiedenis zich keer op keer herhaalt. De uitvoerende macht maakt zich steeds weer schuldig aan handelen in strijd met de wet”. Als mogelijke reden voor het disfunctioneren van het parlement stelt de ARA “dat Statenleden zijn gekozen vanwege hun politieke aspiraties en niet op basis van hun financieel-economische en juridische deskundigheid. De rapporten van de Rekenkamer zijn daardoor voorStatenleden waarschijnlijk niet te verteren.”
In de Arubaanse praktijk neemt ook de regering het Parlement absoluut niet serieus. Uitgebreide informatie wordt regelmatig op het laatste moment of ter vergadering aangeboden voor bestudering en gelijktijdige bespreking. Door parlementariërs van de regerende partij wordt vaak geen enkele serieuze poging gedaan om eventueel incorrect beleid van bestuurders aan de kaak te stellen. Maar ook parlementariërs van de oppositie laten steken vallen door zonder tegenbericht verstek te laten gaan.
Hoewel politieke patronage reeds 28 jaar de belangrijkste oorzaak is van onze financiële en sociale problemen besteedt het parlement geen tijd en aandacht aan mogelijke oplossingen hiervan, noch om een duidelijke visie uit te zetten voor Aruba of om te zoeken naar oplossingen die een eind maken aan de polarisatie tussen groen en geel die de politieke sfeer verzieken.Of om het thema van partijfinanciering te bespreken ofschoon dit een belangrijke basis vormt voor corruptie; om te discussiëren over het gebrekkig functioneren van het overheidsapparaat met het doel de kwaliteit van de dienstverlening ten behoeve van de bevolking te verbeteren; om oplossingen te zoeken voor het ingrijpende alcoholprobleem, de verwaarlozing in de opvoeding, laat staan voor een gezamenlijke reflectie over het gebrekkig functioneren van het parlement. Veeleer worden kostbare tijd en geld weggegooid aan dure Parlatinoreizen die nog nooit iets tastbaars hebben opgeleverd voor de Arubaanse gemeenschap, maar waarvan deelname door onze parlementariërs als een onvervreemdbaar recht wordt beschouwd.
Met dit al vormen onze parlementariërs een gevaar voor de rechtstaat en ondergraven zij zo hun eigen bestaansrecht. De vraag doet zich dan vanzelf voor of het aantal parlementariërs niet sterk ingekrompen moet worden.De heersende misvatting, zowel in overheidsdepartementen als in de Ministerraad, dat het gebrek aan kwaliteit kan worden gecompenseerd door voldoende kwantiteit, kan hiermee verlaten worden. Het is doodzonde om ons inmiddels steeds beperkterbeschikbare goede geld nog langer te besteden aan mensen die de vergoeding voor een hoofdrol opstrijkenmaar slechts als figurant presteren.