March 2015
Democracia. Tur pa algun
Segun teoria, den comunidad democratico e mayoria ta determina locual ta pasa. Aparentemente ta asumi cu e mayoria semper tin razon. Cu e pensamento ey automaticamente ta pone cantidad riba calidad. Pasobra tin hopi ehempel den historia di pais democatico cu ta mustra cu mayoria di votador tawata ekiboca. Segun e mesun teoria, votador ta scohe concientemente na beneficio di comunidad. Den practica sa vota [...]
Pakiko pro CFT
Den mesun siman cu presidente di CFT a duna un lectura na Universidad di Aruba, lider di fracshon di AVP a publica un articulo cu e titulo ‘Pakico contra CFT’. Den e articulo el a indica cu AVP ta na fabor di norma financiero y economico realistico cu ta ancra den Consitushon y asina lo obliga gobierno pa tene su mes na e normanan ey. [...]
E esencia di nos problema
Durante decada, varios instancia manera Conseho socialeconomico (esta SER, cu representante di sindicato, dunador di trabou y gobierno) a mustra riba e aparato gubernamental cu ta mucho grandi pa necesidad di Aruba. Mas o menos 25% di personal lo ta di mas. Asina mes esey no tawata ningun obstaculo pa e gobiernonan consecutivo sigui nombra mas empleado publico. Esey tawata forma parti di e proceso [...]
February 2015
Maneho amateurista
Den un entrevista na februari 2015 parlamentario Wyatt-Ras a duna di conoce cu ya caba pa 20 aña tin problema cu Landslaboratorium y cu awor si un solushon ta urgente. Asina e ta ilustra un problema general den maneho di nos pais: problema ta keda drumi pa decada y gobierno ta tuma nan solamente na serio na momento cu situashon sali completamente for di man. [...]
Mal gobernashon. Maneho intenshonal
E dos organonan di control financiero di pais Aruba, es ta Servicio Central di Accountant (CAD) y Controlaria General (ARA) ta mustra den practicamente tur nan raportnan riba e caos financiero den e departamentonan di gobierno. Ademas nan ta indica cua paso mester tuma pa mehora e situashon. Asina mes, tur partido cu a goberna Aruba a neglisha sistematicamente e recomendashonnan pa mehorashon. E motibo [...]
Consecuencia negativo di mal gobernashon
Debe nashonal (di gobierno) ta un debe di tur habitante, cu solamente por paga bek for di entrada di impuesto. Nos debe nashonal ta primordialmente un debe ‘consumptivo’ como cu a gasta un gran parti na necesidad directo manera paga di empleado publico di mas, sin cu algo a bin bek na beneficio di sector productivo. Asina gobierno a pone un peso grando riba comunidad, [...]
Daño cumulativo di mal gobernashon
Ta dificil pa calcula e daño economico di drispidimento y entrada perdi cu consecuencia directo pa e nivel di prosperidad y bienestar di pueblo rubiano. Ya caba e gastonan pa motibo di nombrashon politico so durante tur e añanan ta dificil di calcula. Pasobra no ta trata solamente di e gastonan directo manera salario, beneficio secundario y gasto adishonal cu awendia ta suma na un [...]
January 2015
IMG: Impuesto mal gobernashon
Na comienso di añanan ’80 di siglo pasa, situashon na Aruba tawata hopi bon. Entrada for di turismo y refineria tawata duna e gobierno di MEP di e tempo ey hopi confiansa pa cu introducshon di Status Aparte. Sinembargo, devaluashon di Bolivar den un solo tiro a pone fin na e bonansa di compra di parti di turista Venezolano. Poco despues refineria LAGO a anuncia [...]
Democracia. Ideal y realidad
Den cada campaña electoral ta haci un apelashon urgente riba ciudadano pa bay vota bou di e pretexto cu ‘Cada voz ta conta’! Asina ta crea e impreshon cu e votador realmente tin influencia riba maneho di gobierno. Consecuentemente esnan cu no ta vota no tin derecho di papia (mas). Den practica tin duda si e votador di berdad tin asina hopi influencia riba maneho [...]
Democracia parlamentario (Arubano), sistema di pasado?!
Desde poco despues di comienso di Status Aparte tin duda en cuanto funcshonamento di nos democracia parlamentario. Gobernante no ta tene nan mes na nan promesa pa labora completamente y exclusivamente pa bienestar general. Parlamentario ta neglisha nan deber pa controla gobernashon debidamente. A pesar di entrada cu ta crece bastante tur aña atrobe , cada gobernashon nobo ta logra pa laga debe crece mas [...]
Mal gobernashon
Na 2001 MEP a tuma gobernashon over di AVP. AVP a cera e aña ey cu un fayo financiero di Afl. 28 miyon. MEP a multiplica e fayo aki na 2002 te na Afl. 72,9 miyon y na 2003 asta te na Afl. 172,4 miyon. E redoblashon di e fayo di 2003 pa un fayo di Afl. 353,6 miyon na 2004 ta nifica cu a [...]
November 2014
Kiko awor?
Den practica, Status Aparte a resulta di ta un paraiso pa politico mediocre. Sin exigencia pa algun experticio, trabou di politico a bira un ofishi na unda amateurismo, maneho di bista cortico y oportunismo a florece. E falta di control a pone gobernante den un posishon na unda nan (t)a sinti nan mes Dios na mundo. No sa cuestiona consecuencia di nan acshonnan. A perdona [...]
October 2014
Vox populi
A skirbi Raport Calidad a base di un historia largo di experencia negativo den politica na Aruba. E Raport ta indica claramente cu no por spera mucho mehorashon di parti di e politiconan mes. Pesey tambe Raport Calidad ta haci un apelashon fuerte riba comunidad pa informa su mes adecuadamente , pa vigila actitud politico na un manera critico y pa raporta iregularidad inmediatamente. Esey [...]
Gremiocracia
Regularmente e gobiernonan consecutivo despues di inicio di Status Aparte a para indexering di salario di ambtenaar cu e pretexto cu no tin placa. En realidad gobierno cu tur siguridad a ricibi suficiente placa extra pa mantene forsa di compra di su personal. Pero ela prefera di hinca gran parti di e placa aki den nombrashon y promoshon politico y otro forma di drispidimento. Amigo [...]
Figurante
Despues di nengamento di gobernador pa firma presupuesto di 2014, parlamentario di AVP a reacshona hopi indigna. Ta ki mishi gobernador neglisha e decishon di e organo mas halto di Aruba, esta Parlamento, cu ya caba a aproba e presupuesto? Haciendo esey, gobernador a viola e respet necesario cu parlamentario ta exigi pa nan mes. Den filosofia di Trias Politica en berdad representante di pueblo [...]
Credibilidad
E ultimo añanan MEP, como partido mas grandi di oposishon, ta sigui e tradishon politico di Aruba pa di biaha duda of categorisa como corupshon tur cos cu partido di gobierno AVP ta inventa y dicidi. Si tuma na cuenta e practica politico di e ultimo decadanan, indudablemente MEP tin tur razon pa su critica. E pregunta grandi ta si e ta e partido mas [...]
September 2014
Bancarota
Discushon fuerte y emoshonal tocante BBO (Impuesto pa finansas publico problematico) a caracterisa e ultimo lunanan di 2008. Aumento di derecho di importashon y tarifa di servicio di gobierno na comienso di e aña ey hunto cu posponemento di indexering a resulta di no ta suficiente pa paga e cuenta di 20 aña mal gobernashon. E maneho di nombrashon politico y otro forma di faboritismo, [...]
Creativo
Desde e puro principio di Status Aparte, Aruba a confronta problema financiero. E ciere abrupto di Lago na 1985 a nifica un caida dramatico di e entrada nashonal. Gobierno di MEP a mira su mes obliga pa tuma medida severo pa mantene cabes riba awa. E siguiente gobierno di AVP a dicidi di enfoca pisa riba expanshon di e sector turistico, specialmente pa combati e [...]
Autonomia
Na december 1942 Reina Wilhelmina a compromete su mes, como hefe di e gobierno den exilo, pa despues di segunda guera mundial traha na un forma nobo di e relashonnan den Reino. El a haci esey durante un discurso famoso na radio. Tur miembro di Reino, esta Hulanda, Indonesia, Surnam y Antia Hulandes lo ´defende cada un riba su mes su asuntonan interno, na un manera [...]
Comehein
Mayoria partidi e 28 aña di Status Aparte di Aruba ta caracterisa pa mal gobernashon. Nombrashon politico na granel, drispidimento di fondo publico na gran escala, proyecto di gobierno cu a faya, costando varios shen miyon, abuso di fondo di penshun pa ganashi politico, violashon sistematico di Ley di Comptabilidad cu otorgamento di destaho, etc. Mientras tanto esaki nan a costa comunidad di Aruba biyones. [...]