De bes en cuando mi carson casi literalmente ta cay na suela cu cierto declarashon di gobernante. Tuma por ehempel ministro Hooyboer-Winklaar. E kier laga investiga si e ‘administrashon financiero na Colegio Arubano (SMOA) ta corecto y como debe ser’. Ademas e kier mira si tin posibel conflicto di interes cu ‘entrega di material na e scol y cierto funcshon delicado’. Finalmente e kier remplasa henter directiva di Colegio Arubano.

Sin mas ta bon si ta controla e administrashon financiero di cualke organisashon. Pero esey mester tuma luga continuamente y no solamente den situashon di conflicto. Den esey e ministro posiblemente a scohe hustamente e victima robes. SMOA ta un di e masha tiki fundashonnan cu ta entrega su cuenta anual tur aña sin excepshon prome cu 1 di april. Hopi instancia por tuma un ehempel n’esey. Specialmente gobierno. Pasobra den e ultimo 55 añanan nunca gobierno a entrega un cuenta anual aproba. No solamente hopi di nan regularmente ta(wata) varios (te hasta 10!) aña lat, pero nunca control efectivo di accountant por a tuma luga. Hopi documentashon tawata falta y tawatin cantidad di otro fayo. Robo y yen di otro tipo di malversashon por (a) tuma luga facilmente. Lo cumbini tur hende, incluso ministro Hooyboer-Winklaar mes, mas si e como gobernante, cu ta co-responsabel pa e desorden aki, lo solushona e caos den e organisashon gubernamental prome. Despues numa e por presenta esaki pa fungi como ehempel pa otro organisashon den nos comunidad y bin cu exigencia.

Na mesun manera su observashonnan pa cu conflicto di interes tampoco tin credibilidad. Acaso no a acusa e mes algun aña pasa pa conflicto di interes en conecshon cu e seguro nobo pa studiante rubiano na Hulanda pa medio di un empresa dudoso cu posiblemente tawata liga na dje? Su keho den un caso pa difamashon a conduci na e veredicto cu e mes no a duna suficiente claridad den e asunto aki. Y te aki el a keda.

Sin duda for di su experencia den e mundo comercial el a duna un ‘sentencia’ decisivo tocante remplaso di directiva di Colegio. Segun e, esaki a afecta calidad di enseñansa seriamente. Pero ta remarcabel cu e no ta practica mesun huicio pa cu e directiva cu e mes ta forma parti di dje. Pasobra segun huicio di instancia cu conocemento experto, e calidad di gobernashon na Aruba pa hopi aña caba ta laga masha hopi di desea cu consecuencia serio pa Aruba. Den esey no ta trata solamente di cu gobierno continuamente ta viola un variedad grandi di ley, pero tambe constantemente ta neglisha tur norma di administrashon financiero drechi y transparencia y ta perhudica e perspectivanan financiero-economico di Aruba seriamente. Si mester deshaci di un grupo di directiva na Aruba, esey efectivamente ta e grupo cu actualmente ta forma gobernashon! Si e ministro logra esey, di berdad lo ta prome biaha cu un gobernante a haci algo positivo pa logra ‘bon gobernashon’ na Aruba.

Pero no tawata e ministro di enseñansa so cu a pone mi carson baha. E ministro-experto di Finansas tambe a logra esey. Prome el a keha tocante e reacshon negativo di Hulanda pa yuda Aruba haya prestamo barata. Ningun otro miho cu e mes sa cu Aruba, a pesar di promesa solemne, di ningun manera a cumpli cu e condishon fuerte pa realisa ‘finansas publico duradero’. Pa logra esey mester baha e gasto di personal considerablemente. Esey no ta un ponencia solamente di Hulanda, sino tambe di instituto halto di Aruba, SER y Banco Central. Y ya caba pa varios decada!

Awor e mesun ministro ta declara cu maske con e ta haci su esfuerso pa baha e gastonan di personal, e no ta logra. E aumentonan salarial automatico, e periodieknan, e obligashonnan di hubileo, etc. segun e ta haci imposibel pa baha e gastonan concretamente. Pero…ta e mesun gobierno cu e ta forma parti di dje a percura p’esey! Pasobra ta ken a acorda e aumentonan di premie cu Afl. 300,- pa aña pa tur emplado publico desde 2017 te cu 2024 cu ta costa decenas di miyones extra? Acaso esey no tawata un decishon di e gabinete actual di AVP pa lembe e sindicatonan di personal di gobierno? Y su gobierno acaso no ta carga responsabilidad pa no introduci e reformashon di e areglo salarial di empleado publico (HBRA) cu ta warda varios decada caba pa su ehecushon?

E ministro-experto sa masha bon kico e problema ta y sin mas e sa tambe con pa solushon’e. Pero mescos cu tawata e caso cu introducshon di accijns di gasolin pa pone un fin na e miseria di number di auto y e introducshon di un areglo nobo di impuesto, cualnan a keda bari for di mesa pa su hefe pasobra

nan no tawata ‘politicamente oportuno’, tampoco ta busca awor un solushon efectivo pa e problema di gasto di personal. Specialmente no den tempo di elecshon!

Di e manera aki ministro-experto Bermudez, mescos cu e filosofo anterior di partido AVP, ta baha su cabes pa e oportunismo politico di su gobernashon y e tambe ta experencia cu ‘good governance ta bad politics’. Sinembargo, como experto financiero e sa miho cu cualke otro persona cu ‘politica-manera-nos conoce’ sin mas ta hiba na bancarota di Aruba. Pues ta parce cu e como experto-ministro ta conforma su mes cu su ‘coleganan politico’ cu ta hiba Aruba cada bes mas leu den un abismo. Mientrastanto e, mescos cu su coleganan hulandes, ta warda te ora cu waf ta para e barco.